استخراج برخی افزودنی های مواد غذایی با استفاده از روشی سریع، آسان، ارزان، موثر، نیرومند و ایمن (کچرز) و آنالیز آن ها با کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا

سدیم بنزوات و پتاسیم سوربات به طور گسترده¬ای در صنایع غذایی به عنوان نگهدارنده¬های غذا و به منظور جلوگیری از رشد باکتری¬های مختلف، مخمرها و قارچ¬ها استفاده می¬شوند. مصرف بی رویه¬ی این مواد افزودنی عوارض جانبی به همراه دارد که کنترل سطح غلظتی آن ها را ضروری می¬نماید. در این پایان نامه برای اولین بار، یک روش آماده سازی نمونه¬ی سریع، آسان، ارزان، موثر، نیرومند و ایمن (کچرز) برای اندازه-گیری این دو نگهدارنده در محصولات لبنی استفاده شد. آنالیز در این روش با کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام شد. این روش امکان اندازه¬گیری هم زمان دو نگهدارنده را فراهم می¬کند. روش کچرز، تلفیقی از استخراج مایع و پاکسازی به کمک جاذب¬هایی که به صورت پخشی مورد استفاده قرار می¬گیرند، می¬باشد، تا بتواند قندها، لیپیدها، استرول¬ها، پروتئین¬ها و آب اضافی را جذب کند. در این بررسی، فاکتورهای موثر در روش کچرز اعم از نوع روش، نوع حلال، نوع و مقدار نمک، ph نمونه و زمان استخراج بهینه شدند. همچنین مقادیر بهینه دو جاذب psa و c18 با طراحی مختلط مرکزی به دست آمدند. با توجه به آزمایش های انجام شده روشی مشابه روش کچرز اصلی انتخاب شد. در این روش اصلاح شده، استون به عنوان حلال استخراج کننده، افزودن نمک سدیم کلرید با مقدار 6/0 گرم در مرحله¬ی استخراج، 3 ph= به عنوان ph بهینه¬ی نمونه، زمان 2 دقیقه به عنوان زمان استخراج و مقدار 8/56 میلی گرم از هر کدام از جاذب¬های psa و c18 به عنوان مقادیر بهینه در مرحله¬ی پاکسازی انتخاب شدند. همچنین آنالیز نمونه¬های حقیقی با روش ساده¬ی پروتئین زدایی نیز انجام شد. ارزیابی کامل دو روش از نظر محدوده¬ی خطی بودن، حد تشخیص، حد کمی، بازیافت و تکرار پذیری بین روز و درون روز انجام شد. در مورد روش کچرز منحنی درجه بندی در محدوده¬ی غلظتی 50- 5/0 میلی گرم بر لیتر با ضریب هم بستگی 998/0 و 995/0 به ترتیب برای سدیم بنزوات و پتاسیم سوربات رفتار خطی مناسبی نشان داد. همچنین درصد بازیافت این دو نگهدارنده با این روش در نمونه حقیقی در غلظت¬های افزوده شده بررسی گردید و مقادیر درصد بازیافت درون روز و بین روز به ترتیب برای سدیم بنزوات و پتاسیم سوربات در محدوده¬ی 108- 99، 112- 96 و 106-98، 110- 97 به دست آمد. در مورد روش دوم نیز منحنی درجه بندی در محدوده¬ی غلظتی 400- 5/0 میلی گرم بر لیتر با ضریب هم بستگی 998/0 و 999/0 به ترتیب برای سدیم بنزوات و پتاسیم سوربات رفتار خطی مناسبی نشان داد. درصد بازیافت این دو نگهدارنده با این روش در نمونه حقیقی در غلظت¬های افزوده شده بررسی گردید و مقادیر درصد بازیافت درون روز و بین روز به ترتیب برای سدیم بنزوات و پتاسیم سوربات در محدوده¬ی 93- 88، 108- 92 و 106-98، 104- 98 به دست آمد. در نهایت از دو روش برای آنالیز نمونه¬های حقیقی نظیر انواع دوغ، شیر و ماست استفاده گردید.